15 mei 2024

Reformatorische Roots: Preekmemories (1)

"Het gaat toch wel goed met jou?" vroeg mijn man toen hij het boek [1] op de tafel zag liggen. Ik lachte een beetje en antwoordde snel: "Ja hoor, ik heb het gewoon nodig voor mijn onderzoek."

"Onze dierbare (oud)vaders wilden ons door hun geschriften naar de Schriften leiden, maar we gebruiken hun werken om weg te blijven van de Schriften. Desalniettemin is de Schrift alleen onze wijngaard waarin we allemaal moeten werken en zwoegen." Maarten Luther


Leven als stratenmakers?
Ik kocht deze prekenbundel omdat er stukjes in staan van een paar dominees die ik als kind hoorde. Ik herinner me slechts één ding van dominee W. en dat is dat hij zei dat God kinderen net als stratenmakers waren. Ze leefden vooruit, maar werkten achteruit, en dat beeld fascineerde me. Ik ben nog steeds op zoek naar de juiste versie van het citaat.

Naar aanleiding van Francs reactie: Het leven wordt achterstevoren begrepen, maar moet voorwaarts geleefd worden. Sören Kierkegaard, Deens filosoof 1813-1855.

De taal uit mijn jeugd
Nu lees ik de preek die ik als kind hoorde. In het begin vind ik het mooi, maar na een paar bladzijden knijp ik mijn ogen dicht en denk: o... wat erg. Het gaat over de wegen van Gods volk (de wedergeborenen) en vanuit daar wordt er naar God gekeken. "Weet u waar God op aan werkt in de bekering? God werkt in de allereerste plaats niet aan uw behoud, maar aan Zijn behoud. God moet aan Zijn eer komen."

Dit is de geestelijke taal waarin ik ben grootgebracht, en ik voel opnieuw een soort van moeheid in mijn lijf. Opgesloten zitten, niet weg kunnen komen.

😓 Mijn buik doet er pijn van. 


Die zwart zijn

Daarom zouden we zeggen, jongens en meisjes, jongelingen en jongedochters, ga er maar eens om vragen. Het is de moeite waard. Je hebt zo’n kort reisje. Het kan elk ogenblik het einde zijn. En nu roept Hij nog van de hemel. En Hij roept niet de mooisten, maar de slechtsen, Hij roept die zwart [2] zijn... Als u dat nu maar kan worden. Het is genade als u daar komt. Ach, de Heere mocht de wonderen van Zijn genade aan u en in u willen verheerlijken. 

Ik herinner, ik onderzoek
Als ik terugdenk aan mijn jeugd, voel ik me dubbel. Ik herinner me de dagdromen in de kerk en mijn toenemende betrokkenheid bij dingen die God verbood. Ik betreur het dat de dominee niet openlijk mensen uitnodigde om tot Jezus te komen om verlost te worden van hun zonden. Er was geen persoonlijke uitnodiging, het ontbrak aan de beloftes van Gods trouw en Zijn liefde voor degenen die tot Hem zouden komen; dat Hij ze nooit weg zou sturen.

Zou ik eerder tot geloof gekomen zijn als...
Zou ik eerder tot geloof zijn gekomen, als er wel zo'n uitnodiging was geweest in de prediking Misschien dan... maar ik had ten diepste geen interesse.  

💙 En toch: ik hou van deze dominee uit mijn jeugd; hij is mijn oudere broeder in Christus. 

Ik vind het heel erg voor je
Nu kijk ik met medelijden naar het meisje van toen. Ik neem haar bij de hand en zeg dat ik het heel erg voor haar vind, dat ze Gods stem niet hoorde in de kerk. Ik laat haar zien dat het echt zo was: dat de preken gericht waren op de beleving van Gods volk in plaats van op het Evangelie van Jezus Christus. En ik wijs haar ook op het een wonder dat ze daar, in die kerk, toch tot de Heere Jezus vluchtte en dat Hij haar redde van de dood. Ik hoefde me niet op te poetsen voor God. Hij kwam, Hij zag en overwon mijn hart met Zijn liefde. 

Ik sluit het prekenboek. Dit is voor nu genoeg.

* ◄ ◊ ► ◄ ◊ ► ◄ ◊ ► ◄ ◊ ► ◄ ◊ ►*

5 mooie zinnen uit deze preek

  • (Gods) genade maakt geen grote mensen, maar genade maakt kleine mensen. Genade maakt niet opgeblazen, maar genade wekt verenedering
  • Weet u welke wapens de Kerk heeft? Het eerste wapen zijn de tranen en het tweede wapen is het gebed. En daarmee gaan ze een heilig geweld doen. Want God kan een wenend mens niet wegsturen maar gaat zich ontfermen over ellendigen.
  • Weet u waar de Kerk zich van beschuldigen moet: Ik praat zo dikwijls als ik zou moeten zwijgen. En ik zwijg zo dikwijls waar ik zou moeten spreken. 
  • Hoor eens wat de dichter zegt:'Hij weet wat maaskel we zijn, gedachtig dat wij stof zijn. Dan moet u niet denken dat u niet met een getrouwe God te doen heeft. U oet niet denken dat u niet met een lieve Borg te doen heeft. En u moet ook niet denken dat u met een onwillige Heilige Geest te doen heeft. 
  • In de wedergeboorte wordt er een overbrekelijke band met Christus gelegd.

[1] In liefelijke weiden

[2] Hij roept die "zwart" zijn: degenen die zichzelf als zwart van binnen zien, door de zonden. Het is geestelijk manier om naar de kleur zwart te kijken.

Bedankt voor het lezen! Alle opmerkingen, ook kritische, zijn welkom. Laat gerust je gedachten achter in de reacties hieronder.

10 opmerkingen:

  1. Ik lees deze blogs van jou graag, omdat ik veel herken. Het voorbeeld van de stratenmaker snap ik niet goed. Ik heb ook niet veel met dit soort verhaaltjes/uitleg van dominees. Het is voor mij ook al lang geleden, meer dan 30 jaar. Het taalgebruik staat ook wel ver van me af merk ik.
    Goed zeg, dat je vijf mooie zinnen aanhaalt. De eerste zou men in evangelische kringen zeker (vaker) mogen horen.
    Goed ook, dat je 'praat' tegen het meisje van toen. Ik herken het ;). Deed ik tijdens therapie weleens.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Heleen, ja die vijf zinnen horen er echt bij. Ook wel omdat deze dominee best wel wat voor mijn ouders betekende. Dertig jaar geleden, ja dan ga je dingen vergeten. Maar de sfeer niet. Hoe het was; de goede en minder goede dingen.

      Verwijderen
  2. Het citaat lijkt op de spreuk van Søren Kierkegaard: 'Het leven wordt voorwaarts geleefd maar achterwaarts begrepen'.

    Maar inderdaad, als een stratenmaker zijn werk goed doet, kruipt hij op zijn knieën langzaam achteruit. Dat achteruit gaan is juist een bewijs dat hij vooruit gaat en vorderingen maakt. Dat is een mooi beeld van geestelijke groei.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt Franc, ik ga kijken of ik dat citaat er in kan bouwen. Door jouw reactie snap ik eindelijk wat er bedoeld werd.

      Verwijderen
  3. Anoniem5/16/2024

    Als ik zo'n preek nog wel eens hoor denk ik eigenlijk dat ze 2 preken hebben. 1 voor de onbekeerden en 1 voor Gods volk. De tale Kanaäns. Weinig vreugde
    Gr Roos

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Roos,

      Ja, ik denk dat je gelijk hebt. Ik proef er weinig vreugde in omdat ik zo op mezelf geworpen wordt, onder deze preek. En dat is niet vreugdevol.

      Terwijl er toch mooie waarheden in zitten.

      Aritha

      Verwijderen
  4. Anoniem5/17/2024

    Hopelijk blijf je zo respectvol schrijven. Heel gevoelig onderwerp hoor! Merk zelf in m'n eigen familie dat soms een opmerking, of wat dan ook me diep kan kwetsen. Het gevolg is dan dat je tegen zo'n bezoek op gaat zien en het onderwerp geloof en kerk gaat vermijden. Herkenbaar?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Anomniem,

      Bedankt voor je reactie! Ja het is zo'n gevoelig onderwerp. Het is een kunst om zo te schrijven dat ik niet kwetsend overkom. Ik heb gelukkig wijze mensen om me heen, die me zeker zullen corrigeren als ik de liefde vergeet.

      Groeten,
      Aritha

      Verwijderen
  5. Kaatje8/01/2024

    https://www.rd.nl/artikel/928384-ds-p-molenaar-vijftig-jaar-predikant-leren-van-de-stratenmaker

    BeantwoordenVerwijderen