Dit gaat niet over opoe Ruit (2)

Geef me Zevenmijlslaarzen
Ik zei tegen mijn man dat ik met zevenmijlslaarzen grote sprongen wilde maken, hup hup hup, over deze herinnering heen naar de onderwerpen die ik liever bespreek. Maar hij keek me aan en zei: "Dit hoort er juist bij... het heeft je als jong meisje zo in de war gebracht."  Dus klapte ik mijn laptop open en besloot toch weer over opoe Ruit te schrijven.

😉 Ik met zevenmijlslaarzen (created by my son)

Een Moeder in Israël

In zijn boek Uit de opperzaal beschrijft mijn oude dominee zijn herinneringen aan deze ‘moeder in Israël’ met eerbied en dankbaarheid. Hij zag haar als een geestelijke steunpilaar van de gemeente, een vrouw met diepe geloofs inzichten, die op haar sterfbed krachtige woorden van waarschuwing. Voor hem was dit een getuigenis van haar trouwe wandel met de Heere en de bijzondere rol die zij speelde in het leven van Gods volk.

De Profetie van Opoe Ruit

Haar sterfbed-profetie vergat hij nooit:

De weerstand tegen God, Zijn Woord en Zijn volk zal grote vormen aannemen. Het overblijfsel van de genade zal klein worden. De vorm zal het wezen gaan benauwen. Maar Gods deugden zullen zichtbaar zijn in het bewaren van de Zijnen onder het oordeel, en het onderscheid zal openbaar worden tussen het ware leven en het nabijkomende leven.

 

Mijn Eigen Herinneringen
Nu ik hier zit, meer dan 35 jaar later bedenk ik dat ik mijn eigen herinneringen heb aan vroeger. Ik herinner me hoe ds. P. Blok vaak opoe Ruit aanhaalde. "Kennen we daar nog wat van in Kootwijkerbroek?" vroeg hij dan. En ja, nu begrijp ik beter dan toen waarom hij dit zei: hij voelde een diep heimwee naar de tijd waarin hij, als pas gelovige, omringd werd door deze diep "doorgeleide" mensen. Hun levens waren voor hem een krachtige getuigenis van Gods genade, iets waar hij altijd naar bleef verlangen. Omdat hij het niet meer tegenkwam in exact dezelfde vorm, vroeg hij zich regelmatig hardop van de preekstoel af of de Heere nog wel mensen bekeerde. Ik vond dat beangstigend. Daar zat ik dan met honger en dorst naar God. Met de vraag: hoe kom ik tot God bekeerd. Was God uitgewerkt dus? 

De Druk om te Voldoen
Ik begrijp in 2024 beter waarom ik zo reageerde op de verhalen van de dominee over opoe Ruit, dan in 1987. Zijn woorden wekten in mij een speurhondgevoel op, ik onderzocht mezelf  naarstig of mijn innerlijke ervaringen op die van het oude volk leken: op die van opoe Ruit, Jan Hardenberg, Thona Melis, en mijn over-overgrootvader Jan Geense. Alleen dan zou het echt zijn. Vaak zette ik met een zucht het vurige stempel "afgekeurd" op de lessen die de Heere me zelf leerde. De druk om hun voorbeelden te volgen was overweldigend. Kijk, een moeder in Israël worden leek onhaalbaar: daar dacht ik  ook niet aan. Maar hoe kon ik dan een minikindje worden van de grote Herder van Israël? Een lam, dat Hij op Zijn schouder zou dragen.

De Goede Oude Tijd
Voor de duidelijkheid: in het eerste jaar van mijn "bekering" ontving ik alles wat de dominee zei met open hart en oren. "Waar is de genade van de oude tijd gebleven?” Waar? Waar? Ik  verloor mezelf in het verlangen van de dominee naar de ‘goede oude tijd’. Ik ging er naar zoeken, erover lezen, ervoor bidden: "bekeer me zoals u al uw volk bekeerd heb..." Ik zette ds. Blok op een voetstuk, zoals hij opoe Ruit had verheven—een klassiek geval van “goed voorbeeld doet goed volgen.

😅😔

Dit gaat NIET over opoe Ruit
Voor alle duidelijkheid, deze blog gaat niet over opoe Ruit maar hoe ik zelf om ging met dit stukje prediking uit mijn jeugd. 

Mensen & Boeken op mijn pad
Gelukkig las ik andere dingen in de boeken uit mijn vaders kast. En de Heere stuurde mensen om op mijn pad, die me hielpen de woorden van de dominee te vergelijken met wat er in de Bijbel stond. Zo dankbaar daarvoor. Anders had mijn hart het misschien nog steeds uitgeroepen naar opoe Ruit en het lieve volk van God, in plaats van naar de God die leeft!

Hoe branden mijn genegenheên,  

Om ’s HEEREN voorhof in te treên!  

Mijn ziel bezwijkt van sterk verlangen;  

Mijn hart roept uit tot God, Die leeft,  

En aan mijn ziel het leven geeft.

 

 💡 Aan mij de taak om in mijn boek te schrijven hoe ik daar langzaam van losweekte.

--- 

*Wanneer ds. P Blok het over 'moeder in Israel' had, ging dit over bepaalde vrouwen in bevindelijke kring van het christelijke geloof. De term Israel, of 'oude volk van God' omhelst dus niet het echte Israël. Alle nadruk ligt op het bevindelijke werk van God in hun harten. En deze moeder in Israël  deelden hun ervaringen in verschillende gezelschappen en in brieven.

Dit gaat niet over Opoe Ruit (1)

📚✨👀 Ik ben nog maar op bladzijde 12 van het boek over opoe Ruit. Het voelt alsof ik op de duikplank sta, zonder te weten of het water onder me koud of warm zal zijn. Verder lezen of...

Aan het eind van deze blog weet jij of ik iets meer te weten ben gekomen over "opoe Ruit" zoals mijn dominee haar noemde (in de jaren '80 van de vorige eeuw). 

Opoe Ruit maakten diepe indruk

Ds. P. Blok verwees in zijn preken vaak naar opoe Ruit. Ze was niet zijn eigen grootmoeder, maar een vrouw uit de eerste gemeente. Hij zei in onze gemeente (zijn derde) regelmatig iets als:

"Ja mensen, en dan ik denk aan opoe Ruit, haar afgezonderde leven gaf getuigenis naar buiten. Het was een voorrecht zo'n moeder in Israël in de gemeente te hebben. Als we nu om ons heen kijken, mogen we ons wel afvragen: Waar is de genade van de oude tijd gebleven? Worden er nog wel mensen bekeerd in Kootwijkerbroek?

Dat maakte diepe indruk op me. Mijn moeder zei dat zij de levensbeschrijving van opoe Ruit had. Ik las die in één adem uit en voelde me geïnspireerd om haar als voorbeeld te nemen van hoe God een mens bekeert. Mijn vader waarschuwde me. Ik moest God vrijlaten, zei hij. 

Het Heimwee van Ds. P. Blok

Toen ik trouwde, bleef het boekje over opoe Ruit achter bij mijn moeder, die veel van dergelijke levensbeschrijvingen las. Na meer dan 30 jaar besloot ik het opnieuw aan te schaffen. Zover ik het kan zien is deze niet hetzelfde, maar eentje die later uitgegeven is. Toch? 

Wat maakte opoe Ruit zo bijzonder? Was het haar geloof, haar liefde voor God, of iets anders? Ik wil begrijpen waarom ds. P. Blok zo'n heimwee had. En waarom maakte hij zich zorgen over het verdwijnen van de genade van de oude tijd?

Een dag verder...

Wat Ds. P. Blok Vertelt (en mijn vergissing)

Door het voorwoord van ds. P. Blok ontdekte ik dat dit boek helemaal niet over opoe Ruit gaat, maar over haar dochter. Oeps, foutje! Maartje, nog weer een andere dochter, krijg aandacht in het voorwoord! De punten vanaf het lampje 💡 schetsen haar bekering, wat bijna een standaardrecept lijkt voor hoe mensen in die tijd hun bekering beschrijven. Misschien geldt het stiekem ook voor opoe Ruit!

Dit las ik over Maartje

📚 De Dienende Martha: Ze was de dienende Martha. Ze stond altijd klaar om een helpende hand te bieden.
💡 Diepte van de Doodstaat: Ze werd door de prediking van Gods knechten geleid in de diepten van de doodstaat.
😔 Jaloers op Gods Volk: Ze was heilig jaloers op Gods bevestigde volk en schreeuwde in haar hart naar de openbaring van de tweede Persoon van het Goddelijk wezen.
📝 Openbaring aan de Ziel: Ze kon zakelijk vertellen hoe, achter de aanvaarde verlorenheid, Hij aan haar ziel werd geopenbaard.
🚪 Verschil tussen Zoon en Vader: Ze had ervaren dat er een duidelijk onderscheid ligt tussen de voorspraak van de Zoon en de vrijspraak van de Vader.

📚✨👀 Terwijl ik dit schrijf, ben ik nog steeds niet verder dan bladzijde 12. Moet ik nu echt de sprong wagen en verder lezen of op zoek gaan naar het echte boek over opoe Ruit?

Wordt vervolgd...

---

Welke levensbeschrijving of getuigenis is je altijd bij gebleven?

GerGem-Meisje: over Trappen en Treden

⚠️ Waarschuwing: Deze blog bevat een aantal theologische ladders. 

Ik kon er net niet bij, dus leende ik de trap van mijn vriendin om de vlag uit te hangen. Onze dochter was geslaagd, en nu, bijna twee maanden later, staat die trap nog steeds in mijn tuin. Vanmorgen zag ik hem staan en dacht: “O ja, de trap!” 

Apart hoe zoiets simpels, als een trap, me ineens aan iets heel anders deed denken. Voor ik het wist, reisde ik langs andere trappen en ladders. De ladder van Beth-el kwam als eerste in me op.

De Ladder van Beth-El

(1977)
De dominee preekte lang en ik kreeg een zere kont van het zitten. Ik begreep niks van zijn verhaal. Hij is wèl echt bekeerd want toen hij nog maar zes jaar oud stond ie al bovenop een omgekeerde kruiwagen te preken. Dat heeft hij zelf gezegd.

In Gods huis moet je luisteren naar de dominee, maar ik kon er niks aan doen. Telkens zweefde ik weg in het mandje van een grote luchtballon. Dan ging het dak van de kerk open en ik steeg al hoger en hoger, rechtstreeks naar de hemel toe. Ik wilde zo graag naar de Heere toe. Abraham klom ook in het mandje, en Jacob ook en daar gingen we. En toen zei de dominee amen en viel ik met een plof weer op de harde kerkbank neer.

‘s-Avonds in bed maakte ik de droom af. De luchtballon verving ik door de ladder van Beth-el, want ze hadden natuurlijk nog geen luchtballonnen in de Bijbel.[1]

--

👇 Ladder 2

De Geestelijke Ladder van Schortinghuis

Dat zit zo: een poosje geleden besloot ik iets te onderzoeken over dominee Schortinghuis, geboren in 1700. Ik ontdekte dat hij zich na zijn bekering vooral richtte op de positie van “bijna-christenen.” Hij geloofde niet langer dat een formele geloofsbelijdenis genoeg was en hij was van mening dat de kerk veel bijna-christenen als leden had. Er moest bij hen een innerlijke, geestelijke verandering plaatsvinden en Schortinghuis legde daarom de nadruk op persoonlijke geloofservaringen en het verschil tussen bekeerde en onbekeerde mensen. 

Ik las in een thesis [2] dat veel mensen zichzelf  hierdoor gingen afvragen op welke trede van de “geestelijke ladder” ze stonden.

Vervolg Schortinghuis-ladder 

Dominee Schortinghuis bedoelde het goed, maar het werkte averechts, want mensen gingen zich meer focussen op hun eigen bevindingen dan op Christus. Als gevolg daarvan deden steeds minder mensen belijdenis van het geloof in zijn kerk. Een andere dominee uit die tijd, hij heette Comrie, was kritisch over deze ontwikkeling en waarschuwde dat dit zou leiden tot een verwijdering van de kernwaarden van de Reformatie. Had hij gelijk? 

👇 Ladder 3

De Trap van de Kenmerkenleer [3]

Na Schortinghuis kwam de kenmerkenleer de kerk binnen, een soort verfijning van wat Schortinshuis aanreikte om het verschil tussen bijna- en helemaal-christenen helder te krijgen. Volgens deze leer kon je jezelf indelen in verschillende klassen, zoals “wakkergeschudde onbekeerden,” “overtuigde onbekeerden,” “bekommerde bekeerden,” en “twijfelende bekeerden.” Je klom alshetware een trap op in je zielsbevinding en het was nodig om dat ook goed in de gaten te houden want dan wist je hoe je jezelf kon bezien op weg en reis (naar de nimmereindigende eeuwigheid).

Ik ook 😳

Soms stond ik op de trede van een twijfelende bekeerde, soms op de trede van een bekommerde bekeerde. Soms stond ik onderaan de trap en voelde ik me een wakker geschudde onbekeerde (ontwaakte zondaar). Dan stond ik maar naar die ladder te kijken en zuchtte ik met tranen in mijn ogen: hoe zal ik ooit Gods vriendelijk aangezicht aanschouwen? 

 

👇 Ladder 4 (de echte)

Jezus is de "Ladder"

Ik zei gisteren tegen mijn man (nogal enthousiast vanwege mijn trappen-inspiratie): “Vroeger dacht ik dat ik die ladder nodig had als een weg omhoog, waarbij elke trede stond voor een nieuwe zielsbevinding. Dat veranderde toen ik de bijbel bestudeerde over Nathanael, weet je dat nog?"

Jezus zei tegen hem: ‘Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: U zult de hemel geopend zien, en de engelen van God op- en neerdalende op de Zoon des mensen.’ 

Mijn man knikte. Hij wist het nog. HIj wist nog dat ik zei: "ik hoef niet langs de kerkelijke ladder van zielsbevindingen op te klimmen. Jezus is de ladder. De echte! Hij daalde af naar deze wereld en door op Hem te zien was ik al behouden. Wie Jezus heeft die heeft genoeg!"

💡 Lees mijn blog uit 2018: Wie Jezus heeft die heeft genoeg

---

Inspiratie voor "dagboek van een GerGem-meisje

Theologisch uitdiepen? Nee, dat was niet m'n bedoeling. Deze blog is gewoon een blik achter de schermen van het schrijfprocs. Ik liet even zien hoe ik op inspiratie kom. Nu bedenk ik me, dat die trap er nog steeds staat. (over deze blog deed ik twee dagen). 

[1] Gedateerd perspectief
[2] MA thesis van Herma Pierik
[3] Dit is hoe ik het ervaren heb. Er zijn veel soorten trappen en treden te vinden: allen net weer een beetje anders. De trappen en treden waarover ik hoorde hadden ene linkje naar het gezelschapsleven.

📚✨👀 Volgende keer: Het boek over opoe Ruit. Tot dan!