Religieus trauma in kaart gebracht

Wat er in gesprekken met geestelijke leiders wordt gezegd, kan dieper ingrijpen dan veel mensen beseffen.

Vooral als er gezag, geloof en persoonlijke kwetsbaarheid samenkomen, kan één uitspraak — of een reeks gesprekken — blijvende sporen achterlaten.

Ik heb na onderzoek samengevat welke vormen van schade vaak ontstaan wanneer een oprecht zoekend gelovige wordt afgewezen, genegeerd of vermaand zonder echt gehoord te worden.

Het gaat niet alleen om psychologische gevolgen, maar ook om schade in je geloofsleven en je beeld van God.

Mijn samenvatting:

1. Innerlijke verwarring en zelftwijfel
   Als een geestelijk leider zegt: "U kent geen genade", terwijl je juist eerlijk en zoekend bent, kan dat diep verwarren. Je leert je innerlijke ervaring wantrouwen. Wat jij als roeping of berouw beleeft, wordt afgekeurd — dus wat is dan nog echt?

2. Verlies van autonomie
   Je leert dat jouw woorden, vragen of bevindingen alleen tellen als ze passen binnen een bepaalde formulering. Dat maakt je afhankelijk, onderdanig en onzeker over je geestelijk kompas.

3. Verinnerlijking van afwijzing
   Je voelt: ik hoor er niet bij, ik ben niet goed genoeg, ik pas niet. Zeker als het gesprek eindigt met uitsluiting of twijfel aan je geloof, kan dat zich vastzetten als zelfafwijzing.

4. Angst en schaamte rond God
   Je leert God zien als degene die vooral afwijst als je ‘te hoog’ denkt, of niet diep genoeg ellende beleeft. Dit kan leiden tot angst voor God, in plaats van vertrouwen en liefde.

5. Traumatische herbeleving
   Vooral bij herhaling of als je "kwetsbaar" bent (zoals zwanger, jong gelovig of net zoekend), kan het zich vastzetten als religieus trauma. Je lichaam reageert later bij gelijke prikkels: kerkbezoek, gezag, bijbeltaal.

💔 Geestelijke schade

1. Beeld van God raakt vervormd
   Je leert God kennen als afstandelijk, hard, strikt — terwijl Jezus juist zachtmoedig is en rust geeft aan vermoeiden. Het berooft je van een zuiver zicht op het evangelie.

2. Verlies van vertrouwen in geloofsgemeenschap
   Je voelt: Als dit de zorg van de kerk is, dan wil ik geen zorg meer. Mensen haken af, of blijven met pijn in de gemeente.

3. Verhindering van geestelijke groei
   In plaats van bemoediging en voeding, voel je wantrouwen en oordeel. Je trekt je terug, durft niet meer open te zijn, stopt met groeien.

4. Weggedreven worden van Jezus
   De focus op ‘de diepte van ellende’ als toegang tot genade maakt dat je blijft hangen in jezelf — en niet rust vindt in wat Jezus heeft gedaan.

---

Toch is dit niet het einde van het verhaal voor iedereen die zoiets meemaakt
Waar mensen woorden hebben gebruikt om af te breken, kan God ze gebruiken om te helen. Hij is niet degene die je van Zich wegduwt; Hij is Degene die je naar Zich toe trekt, zachtmoedig en met open armen. In Zijn nabijheid wordt verwarring helderheid, en afwijzing liefde.

Ze sloten de deur,

maar Hij vond mij buiten 

en ving me op

met open armen.