Gratis Therapie of Nachtmerrie?

Het was middernacht en ik zat rechtop in mijn bed De bijna-christen ontdekt te lezen, van Matthew Mead. Elke bladzijde leek zwaarder dan de vorige. Een verstikkend gevoel kroop omhoog in mijn keel. Was ik een bedrieger? Een onechte gelovige? Mijn ogen prikten van vermoeidheid, en langzaam zakte mijn hoofd naar voren.

Mijn ogen vielen dicht, maar toen ik ze weer opende, stond ik in een gang. De oude muren glommen in het licht van de opkomende zon, en een rij deuren strekte zich eindeloos voor me uit. Ik deed een stapje naar de eerste deur en stond op mijn tenen om het bordje te lezen: "Matthew Meade."

Mijn hart bonsde in mijn keel. Was hij het echt? Ik klopte aarzelend op de deur. Het geluid echode weg in de stilte. Toen klonk een stem, warm en uitnodigend: "Kom maar binnen."

Met trillende handen opende ik de deur. De kamer rook naar oud papier en hout. Boeken lagen opgestapeld op een grote tafel. Daarachter zat een man met een scherp maar vriendelijk gezicht. Zijn blik rustte op mij, en hij gebaarde naar een hoge stoel met rode fluwelen bekleding tegenover hem.

"Ga zitten," zei hij kalm. "Wat brengt je hier?"

Ik liet me voorzichtig op de stoel zakken en klemde mijn handen om het boek dat ik tegen mijn borst drukte. Mijn stem brak toen ik sprak: "Uw boek... het maakt me bang. Misschien ben ik geen echt kind van God. Misschien houd ik mezelf voor de gek."

Zijn ogen verzachtten, en hij leunde achterover terwijl hij zijn handen samen vouwde. "Vertel," zei hij. "Wat raakt je precies?"

Ik slikte en begon te spreken, mijn woorden stamelend: "Ik heb zoveel zelfonderzoek gedaan, maar nu twijfel ik aan alles. Misschien is mijn geloof niet echt. Misschien heb ik niet genoeg zondenkennis of was mijn geloof niet oprecht genoeg. Wat moet ik hiermee?"

Matthew Meade knikte langzaam, alsof hij mijn worsteling herkende. Hij streek over zijn lange kastanjebruine haar dat over zijn schouder naar voren viel. "Mijn lieve kind, ik begrijp je strijd. Laat me eerst zeggen dat het nooit mijn bedoeling is geweest om ware gelovigen zoals jij te ontmoedigen. Mijn boek was geschreven voor mensen die zichzelf geruststellen met uiterlijke religieuze handelingen – mensen die denken dat ze veilig zijn omdat ze naar de kerk gaan, bidden of moreel leven, maar nooit echt Christus hebben omarmd als hun Redder."

"Maar hoe weet ik dan of ik niet ook zo iemand ben?" vroeg ik, mijn stem trillend. "Ik kijk naar mezelf en zie zoveel tekortkomingen. Wat als mijn geloof niet echt is?"

"Dat is een terechte vraag," antwoordde hij, "maar laat me je waarschuwen: blijf niet te lang naar jezelf kijken. In mijn tijd waren er veel mensen die nooit serieus nadachten over hun zielstoestand. Voor hen schreef ik dit boek – om hen wakker te schudden. Maar voor iemand zoals jij, die al worstelt met twijfel en introspectie, kan het gevaarlijk zijn om alleen maar naar je eigen tekortkomingen te kijken. Zoals een wijze predikant ooit zei: 'Voor elke blik op jezelf, neem tien blikken op Christus.'"

"Maar in uw boek schrijft u dat iemand veel kan bidden, zonde kan haten en zelfs hoop kan hebben op de hemel, en toch geen echte christen kan zijn. Hoe kan ik dan ooit weten of mijn geloof oprecht is?" vroeg ik, de wanhoop voelbaar in mijn stem.

"Dat klopt," zei hij, "maar begrijp goed waarom ik dat schreef. Het was bedoeld om zelfgenoegzame mensen wakker te schudden – mensen die vertrouwen stelden in hun eigen werken of religieuze gewoonten zonder ooit echt op Christus te rusten. Maar als jij al verlangt naar Christus, als je weet dat je zonder Hem verloren bent en je hart naar Hem uitgaat, dan is dat een teken van genade. Het kleinste sprankje echt geloof is genoeg om gered te worden."

"Dus u zegt dat ik niet moet blijven graven in mezelf?" vroeg ik.

Hij glimlachte. "Precies. Zelfonderzoek is nuttig, maar alleen als het je leidt tot Christus. Als het je alleen maar verder van Hem af drijft en je meer op jezelf doet vertrouwen – of juist wanhoop brengt – dan gaat het mis. Mijn werk was bedoeld om mensen te laten zien dat ze Christus nodig hebben, niet om hen vast te laten zitten in zichzelf."

"Maar waarom schreef u dan zo’n zwaar boek? Waarom niet meer over Christus zelf?" vroeg ik aarzelend.

Hij knikte begrijpend. "Een goede vraag. Mijn doel met De bijna-christen ontdekt was specifiek: mensen confronteren die nooit serieus over hun geloof hadden nagedacht. Maar je hebt gelijk dat het boek minder geschikt is voor mensen zoals jij, die al worstelen met twijfel en introspectie. Ik had gehoopt later meer te schrijven over de troost en zekerheid die in Christus te vinden zijn, maar mijn bediening werd vaak onderbroken door vervolging en omstandigheden."

"Dus wat raadt u mij aan?" vroeg ik zachtjes.

"Lees boeken die je helpen om meer op Christus te zien in plaats van op jezelf," zei hij. "Denk aan de werken van John Owen – zij schrijven veel over de heerlijkheid van Christus en hoe Hij alles heeft volbracht voor zondaren zoals jij en ik. En onthoud dit: redding hangt niet af van hoe diep jouw zondenkennis is of hoe sterk jouw geloof voelt. Het hangt volledig af van wat Christus heeft gedaan."

Ik voelde een sprankje opluchting. "Dat geeft me wel wat rust... Maar uw boek blijft moeilijk voor mij."

"Dan leg je het weg, mijn kind," zei hij zacht. "Niet elk boek is geschikt voor elke zielstoestand. Als mijn woorden jou verder van Christus brengen in plaats van dichterbij Hem, lees dan iets anders wat jouw hart meer op Hem richt. Uiteindelijk gaat het niet om wat ik heb geschreven, maar om wat Hij heeft volbracht."

Het was even stil tussen ons. Hij keek me schattend aan en glimlachte toen. "Weet je," zei hij terwijl hij met zijn hand naar de gang gebaarde, "vier deuren verder zit meneer Spurgeon. Misschien kun je ook even met hem praten. Hij is dan wel een baptist, maar hij weet veel over geloof en genade. Hij zei ooit: 'Voor elke blik die je op jezelf werpt, neem zeven lange blikken op Christus.' Of heb ik dat gedroomd?"

Ik glimlachte flauwtjes. "Ik weet het niet, meneer. Maar misschien zal ik de proef op de som nemen."

Plotseling schrok ik wakker door een hard geluid. Huh? Daar lag mijn boek op de grond. Wat een rare droom. Die gang, de deur met het naamplaatje. 

Morgen zet ik het boek terug in de kast, nam ik me voor. En de quote van Spurgeon ga ik googelen, of die echt bestaat.